Το Ελληνικό Κράτος στηρίζει τις κυρώσεις που απαγορεύουν στους Έλληνες της Κριμαίας να ταξιδέψουν μέχρι την Ελλάδα.
Η πρόσφατη επίσκεψη του υπ. Τουρισμού κ. Θεοχάρη στη Μόσχα συνοδεύτηκε από πλατιά δημοσιότητα (και στη Μόσχα, αλλά και εδώ), αλλά και από θετικά (!) σχόλια και δηλώσεις σε όλα τα επίπεδα. Και το θαυμαστικό μπήκε, γιατί δεν έχουμε συνηθίσει να ακούμε για τη Ρωσική Ομοσπονδία θετικά σχόλια στις ειδήσεις των μεγάλων τηλεοπτικών μας καναλιών.
Αντίθετα για πολλά χρόνια η Ρωσία αναφέρεται κυρίως ή μόνο μέσα από περιγραφές σκιερών καταστάσεων, με ειδήσεις που δεν διασταυρώνονται και γεγονότα που δεν τεκμηριώνονται, αλλά παρουσιάζονται συνοδεία μονταρισμένων εικόνων και αντίστοιχων αρνητικών σχολίων. Ένα μίγμα από μισές αλήθειες, έως και ψέματα, που διαμορφώνουν μια συνολικά αρνητική εικόνα.
Έτσι για μήνες μαθαίναμε κάθε κίνηση του αντιπολιτευόμενου «φιλελεύθερου» Ναβάλνι, χωρίς ποτέ κανείς να μας μιλήσει για τις ρατσιστικές του δηλώσεις και τη συνεργασία του με ακροδεξιά έως και ναζιστικά σχήματα της Ρωσίας, μερικά από τα οποία έφτασαν και σε ακρότητες όπως το σπάσιμο μαγαζιών μόνο και μόνο επειδή οι ιδιοκτήτες τους ήταν Καυκάσιοι, με αποτέλεσμα να έχουν τεθεί σήμερα εκτός νόμου.
Το 2014 αλάλαζαν από χαρά οι οθόνες, που οι Ουκρανοί ξεφεύγουν επιτέλους από το ρωσικό κλοιό, ξεχνώντας να δείξουν τους ελεύθερους σκοπευτές που σκορπούσαν τον θάνατο στο άμαχο πλήθος και το χάος στη χώρα και τους ναζί που παρελαύναν με τις σβάστικες στους δρόμους.
Το φαινόμενο αυτό, διαδομένο σε όλον τον δυτικό κόσμο, επεκτάθηκε τόσο που πήρε ακόμα και όνομα και έτσι η ρωσοφοβία έγινε ένα βασικό μοτίβο για πολλά από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης και στη χώρα μας.
Τι είναι όμως αυτό που επιβάλλει την ακρότητα στην άσκηση της πολιτικής, ξεπερνώντας κατά πολύ τις όποιες, απόλυτα σεβαστές έως και αναγκαίες, διαφορές, αντιπαραθέσεις και κριτικές; Τι είναι εκείνο που οδηγεί την έκφραση σε τέτοια ομοιογένεια (παρόλες τις κορώνες περί πλουραλισμού) που οδηγεί ακόμα και τη δημοσιογραφία σε όρια προπαγάνδας; (γιατί η μη ολόπλευρη παρουσίαση γεγονότων και καταστάσεων, η απόκρυψη στοιχείων και οι μονόπλευροι σχολιασμοί της επικαιρότητας, είναι ο ορισμός της προπαγάνδας).
Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω το βλέπουμε μπροστά μας τα τελευταία χρόνια να παίρνει ρυθμό χιονοστιβάδας. Κυρώσεις και πάλι κυρώσεις με μικρότερο ή μεγαλύτερο οικονομικό κόστος, αλλά πάντα με ιδιαίτερη πολιτική βαρύτητα. Δηλώσεις που στη διεθνή διπλωματική γλώσσα δεν είχαν ακουστεί ούτε στις πιο οξυμένες ιστορικές περιόδους, όπως η πρόσφατη του Προέδρου Μπάιντεν και διπλωματικά επεισόδια. Η ρωσοφοβία είναι το όχημα που τα κάνει, ή προσπαθεί να τα κάνει, όλα αυτά ανεκτά.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα έρχεται αντιμέτωπη με παρόμοια φαινόμενα. Η πολιτική στοχοποίηση εθνών, ακόμα και ολόκληρων φυλών, έχει παίξει ξεχωριστό ρόλο στην ιστορία, διανθίζοντας ωστόσο πάντα πολιτικές που οδηγούν σε καταστροφικές συνέπειες. Δεν είναι δουλειά ενός άρθρου να μελετήσει και να αναλύσει ένα κοινωνικό φαινόμενο, είναι πάντως περισσότερο από ορατό, ότι κοινό αρχικό σημείο αυτών των πολιτικών επιλογών ήταν πάντα η αδυναμία του συστήματος να παράξει αποτελεσματικές απαντήσεις και λύσεις, να δώσει ουσιαστική προοπτική στα αδιέξοδα.
Μια παρόμοια κατάσταση ζούμε και στις μέρες μας. Η παντοδυναμία του ιμπεριαλισμού και των περίφημων πλανηταρχών του, φάνηκε ασήμαντη μπροστά στα οικονομικά αδιέξοδα της κρίσης, που δείχνει μόνο να ξεκίνησε το ’08, φάνηκε μηδαμινή μπροστά σε ένα τόσο μικροσκοπικό αντίπαλο, όπως ένας ιός. Το μόνο που μένει, είναι να καταστρέψουμε αντιπάλους για να εκμεταλλευτούμε τις πλουτοπαραγωγικές πηγές αυτών και των συμμάχων τους. Απλό, εύκολο και δοκιμασμένο. Το κόστος αυτής της πολιτικής το ξέρουμε, το πόσο πρόσκαιρα είναι τα αποτελέσματά της, ακόμα και αν ευοδωθούν, επίσης το γνωρίζουμε πολύ καλά από τα παραδείγματα του παρελθόντος. Αυτό όμως δεν φαίνεται να σταματάει τους ιθύνοντες δυτικούς πολιτικούς από το να επαναλαμβάνουν τα λάθη τους.
Είναι γι’ αυτό που μέσα σε ένα τέτοιο κυκεώνα οξύνσεων, αντιπαραθέσεων και αυξημένης αντιρωσικής προπαγάνδας μας φάνηκε ιδιαίτερο το νέο της επίσημης επίσκεψης του κ. Θεοχάρη και της προβολής που έτυχε εκατέρωθεν. Ακόμα και αν, από την ελληνική τουλάχιστον πλευρά, φάνηκε άλλη μια φορά να υποκινήθηκε κυρίως ή και μόνο από την ανάγκη να παραχθούν κάποια πρόσκαιρα κέρδη από το τουριστικό προϊόν.
Και μόνο εκεί, δυστυχώς, έμεινε αυτή η εξέλιξη. Γιατί το να πηγαίνεις στη Μόσχα και να συζητάς για τουριστικά ρεύματα, όταν εξακολουθείς να στηρίζεις τις κυρώσεις που έχει επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση στις μετακινήσεις σε μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, είναι τουλάχιστον παράδοξο. Και τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα.
Η Κριμαία, στην οποία έχουν επιβληθεί οι κυρώσεις, δεν είναι ένα τυχαίο μέρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Είναι για την Ελλάδα κάτι πολύ περισσότερο. Όχι μόνο γιατί οι δεσμοί που μας συνδέουν με το μέρος είναι πιο παλιοί και από την ιστορία την ίδια, αλλά και κυρίως γιατί στην περιοχή ζει και αναπτύσσεται επίσημα αναγνωρισμένη ελληνική κοινότητα.
Για να δούμε, σε όλο της το μεγαλείο την παραδοξότητα. Στηρίζουμε τις κυρώσεις που απαγορεύουν στους Έλληνες της Κριμαίας να ταξιδέψουν μέχρι την Ελλάδα, επειδή διαφωνούμε με την πολιτική που ασκεί η Ρωσία στη διένεξή της με την Ουκρανία και αυτό έχει καταντήσει να μοιάζει έως και λογικό.
Πώς θα μας φαίνονταν όμως άραγε αν κάποια στιγμή τύχαινε η Αυστραλία π.χ. να έχει μια διαφωνία με τις Φιλιππίνες για παράδειγμα, και επειδή εμείς διαφωνούσαμε με τον τρόπο που η Αυστραλία χειρίζεται την υπόθεση… να απαγορεύαμε στους Έλληνες μετανάστες 1ης, 2ης, 3ης και 4ης γενιάς να ταξιδέψουν στη χώρα μας; Θα ήταν σίγουρα αδιανόητο.
Και το πράγμα γίνεται χειρότερο αν σκεφτούμε την ιστορική διαδρομή των δύο λαών, του Ελληνικού και του Ρωσικού, και τα πόσα έχουμε αποκομίσει μέσα από τη συνύπαρξη και συνεργασία μας στο πέρασμα των αιώνων. Τα παραδείγματα πάμπολλα.
Ακόμα και την περίοδο της Τουρκοκρατίας, που δεν υπήρχε καν επίσημο ελληνικό κράτος, οι Έλληνες, ανέπτυξαν τις σχέσεις τους με τους Ρώσους και γενικότερα με τους σλαβόφωνες πληθυσμούς, τόσο οικονομικά (με αλματώδη ανάπτυξη του εμπορίου), όσο και πολιτισμικά (με δημιουργία ακόμα και κοινών χορών, με πρώτο παράδειγμα το χασαποσέρβικο). Κι αυτό έδωσε τη δυνατότητα αυτοτέλειας και ανάπτυξης στον ελληνισμό. Αν αυτό μπόρεσαν να το κάνουν οι πρόγονοί μας κάτω από τα σφιχτά δεσμά της σκληρής οθωμανικής κατοχής, είναι αδιανόητο ότι σήμερα, αυτόνομοι και κυρίαρχοι(;) πλέον, επιλέγουμε να θυσιάσουμε κάθε προοπτική συνεργασίας στο όνομα διαφορών που αφορούν άλλους.
Η Ελληνική Λέσχη Φίλων της Κριμαίας, εξέδωσε πριν λίγες μέρες τη δική της ανακοίνωση, ζητώντας από την ελληνική κυβέρνηση να σταματήσει τις κυρώσεις και να δώσει στον ελληνισμό της Κριμαίας το αυτονόητο δικαίωμά του να επισκέπτεται τη χώρα μας. Στην τελευταία της παράγραφο αναφέρει:
«Η Ελλάδα έχει το ξεχωριστό προνόμιο να ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς. Με την ξεχωριστή της θέση στο χάρτη, στο σταυροδρόμι των λαών και των δρόμων τους. Με τον μεγάλο πολιτισμό της, που έχει συνδιαμορφωθεί με το πέρασμα των αιώνων μέσω συνεχούς και συνεχιζόμενης αλληλεπίδρασης με δεκάδες άλλους πολιτισμούς της περιοχής και ακόμα μακρύτερους. Αλλά κυρίως με τους ανθρώπους της, κομμάτια από τα σπλάχνα της, που ζουν και δημιουργούν σε όλες τις άκρες αυτού του πλανήτη, χωρίς να ξεχνούν την καταγωγή και την ιστορία τους. Αυτό της το προνόμιο, είναι συνάμα και το χρέος της στην ανθρωπότητα και στην Ευρώπη ειδικότερα. Η Ελλάδα ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να είναι κάτι λιγότερο από φορέας ειρήνης, συνεργασίας και συνένωσης των λαών. ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να πρεσβεύει κάτι διαφορετικό από μια Ευρώπη που θα σέβεται τις ανάγκες και τα συμφέροντα, αλλά και το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών της. Και δεν θα θυσιάζει την ευημερία και την ειρηνική συνύπαρξή τους στο όνομα στενών συμφερόντων και μάλιστα ξένων. Το δικαίωμα της ελληνικής μειονότητας της Κριμαίας να επισκέπτεται την Ελλάδα είναι αυτονόητο και η ελληνική κυβέρνηση έχει χρέος να το υπερασπιστεί στα ευρωπαϊκά όργανα και να το κάνει πράξη ΑΜΕΣΑ».
Σε αυτή την παράγραφο περιγράφεται απόλυτα η κατάσταση. Δεν χρειάζεται εμείς να προσθέσουμε τίποτε άλλο.
* Η Μαρία Καλύβα- Πρίφτη είναι δημοσιογράφος. Καλύπτει διεθνή θέματα στην εκπομπή "του Κόσμου οι Ειδήσεις", της ΕΡΤ-OPEN. Είναι ακτιβίστρια, συνδικαλίστρια, μέλος κινημάτων ειρήνης, γυναικών, και στο γονεϊκό κίνημα.