Τετάρτη 15 Ιουνίου 2022

Ο σεχταρισμός και η υπέρβαση του εαυτού μας διδαχές του Καμίλο Τόρες, Δημήτρης Καλτσώνης

Στις αρχές του έτους εκδόθηκε το πραγματικά ενδιαφέρον βιβλίο της Χρύσας Τζιαφέτα, Padre Camilo (η σκέψη και η δράση του Καμίλο Τόρες), εκδόσεις Red ‘n noir. Αναφέρεται στη ζωή του επαναστάτη, αντιιμπεριαλιστή ιερέα Καμίλο Τόρες. Ο Τόρες ριζοσπαστικοποιούμενος σταδιακά κατέληξε να ενταχθεί στον ένοπλο αγώνα και να δώσει τη ζωή του για την εθνική και κοινωνική απελευθέρωση του λαού της Κολομβίας το 1966.

Μια από τις επίμονες προσπάθειες του Καμίλο Τόρες ήταν να συσπειρώσει όλες τις επαναστατικές, ριζοσπαστικές, αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Στην προσπάθειά του αυτή γνώρισε επιτυχίες αλλά και αποτυχίες. Αναφερόμενος στις αποτυχίες ο φίλος και συναγωνιστής του επαναστάτης ιερέας Χερμάν Γκουσμάν Κάμπος διατύπωσε το 1969, ως απολογισμό, τους εκπληκτικά επίκαιρους προβληματισμούς:

“Είναι γεγονός ότι βρισκόμαστε μέσα σε ομάδες που χαρακτηρίζονται από έναν σεκταρισμό πυκνό, ωμό, βάρβαρο, απάνθρωπο και απανθρωποποιητικό. Ο δογματικός δεν κάνει διάλογο, καταδικάζει. Δεν σέβεται απόψεις, μαστιγώνει. Δεν αναγνωρίζει στον αντίπαλο ούτε την ελάχιστη εντιμότητα. Χαρακτηρίζεται από το ότι είναι σε διαρκή επιφυλακή, από δυσπιστία, από καχυποψία… Οι θέσεις του είναι απόλυτες, ολύμπιες, υπεροπτικές. Είναι κατά βάθος ένας μνησίκακος; Σίγουρα είναι ένας εμμονικός εγωιστής. Δεν καταλαβαίνει παρά μόνο τα συμφέροντα της ομάδας του, τις θέσεις της αγέλης του… Αυτή η στάση τον κάνει ψυχικά μονομερή. Όλο αυτό τον οδηγεί επίσης σε έναν ηθικό μανιχαϊσμό: μόνο εγώ σκέφτομαι ορθά, μόνο εγώ και η ομάδα μου είμαστε καλοί, όλοι οι άλλοι είναι κακοί, απεχθείς, αποκρουστικοί. Εφόσον δεν καταλαβαίνει τη λογική του άλλου, δεν δέχεται ούτε το λάθος του άλλου, και πέφτει αμείλικτος πάνω του, με ανόητη, απερίσκεπτη, εκδικητική οργή, σαν να ήταν ο ίδιος θεός. Και καθώς ο άνθρωπος είναι αλήθεια και λάθος, μεγαλοσύνη και ένδεια, ηρωισμός και αδυναμία, αγώνας και αποθάρρυνση, ο δογματικός μένει περιορισμένος στο να ερμηνεύσει τον άνθρωπο. Το κλειδί στην ερμηνευτική του μονομέρεια έγκειται σε αυτό που μπορεί να ονομαστεί ψευτο-ορθοδοξία.

Ο σεκταρισμός κατατρώει τα σωθικά όλων αυτών των ομάδων μας, από τα πάνω προς τα κάτω. Είναι ομάδες καταδικαστικές, ριζικά αποδυναμωμένες για διάλογο. Σχηματίζονται από σεκταρισμό και διατηρούν τη συνοχή τους χάρη στον ενδογενή τους σεκταρισμό και στον εξωγενή σεκταρισμό των άλλων ομάδων. Εξού και είναι δύσκολο έργο, σχεδόν αξεπέραστα αδύνατο, το να τους κάνουμε να σκεφτούν και να δράσουν γύρω από ένα κοινό στόχο… Η επανάσταση οφείλει να ξεκινήσει από την υπέρβαση του ίδιου του σεκταρισμού μας. Διαφορετικά, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να είμαστε τίποτε παραπάνω από απλοί, υπανάπτυκτοι ταραχοποιοί”[1].

[1] Βλ. Χ. Τζιαφέτα, Padre Camilo, Αθήνα, εκδ. Red ‘n noir, 2022, σελ. 189-190.