Η χώρα που έχει χαρακτηριστεί «Ισραήλ της Λατινικής Αμερικής» και «βάση των ΗΠΑ», για πρώτη φορά εκλέγει αριστερό πρόεδρο, πρώην αντάρτη και γυναίκα, φεμινίστρια, ακτιβίστρια, αφροκολομβιανή αντιπρόεδρο.
«Είναι μέρα γιορτής, γιορτάζουμε την πρώτη λαϊκή νίκη. Μακάρι η χαρά αυτή, που πλημμυρίζει την καρδιά της πατρίδας, να αρκέσει για να ξεχαστούν όλα όσα έχουμε υποφέρει… Η Ιστορία που ξεκινάμε να γράφουμε σήμερα είναι μια νέα Ιστορία για την Κολομβία, τη Λατινική Αμερική και τον πλανήτη. Δεν πρόκειται να προδώσουμε την ψήφο του λαού». Γκουστάβο Πέτρο, Κυριακή 19/6/2022
Πριν ένα χρόνο, το Μάιο του 2021, κάνοντας μια μικρή ανασκόπηση της βίας που ζούσε ο Κολομβιανός λαός κάτω από τη νεοφιλελεύθερη μπότα, με την Ευρώπη και, φυσικά, τις ΗΠΑ, να σφυρίζουν αδιάφορα, γράφαμε πως «Η κυβέρνηση Ντούκε σπέρνει καταστροφή και θάνατο στην Κολομβία. Τριανταεπτά νεκροί, 379 εξαφανισθέντες, 1773 κακοποιήσεις και βασανισμοί από την αστυνομία, στις χιλιάδες ο αριθμός των τραυματιών, 936 συλλήψεις και 11 σεξουαλικές κακοποιήσεις γυναικών κρατουμένων, είναι ο απολογισμός της εβδομάδας που μας πέρασε στην Κολομβία».
Ακριβώς ένα χρόνο μετά, ο λαός που υπέστη όλη τη βαρβαρότητα του νεοφιλελευθερισμού για δεκαετίες και όλη τη βία της κυβέρνησης Ντούκε τα τελευταία χρόνια, απαντά με την εκλογή του πρώτου αριστερού προέδρου στην Ιστορία της χώρας, γιορτάζοντας όλη η νύχτα στους δρόμους την ιστορική νίκη, και, μαζί, τιμώντας τους νεκρούς του.
Bogotá celebra a su presidente pic.twitter.com/Jta5y2Sykh
— Luis Ernesto Gómez👟 (@LuisErnestoGL) June 20, 2022
Don Raúl, lo logramos, esperaste para ver justicia por tu hijo y por Colombia y hoy comenzó ese proceso.
— Ariel Ávila (@ArielAnaliza) June 20, 2022
Tu lucha no fue en vano pic.twitter.com/PojxNT0YVk
Ο Γκουστάβο Πέτρο εξελέγη πρόεδρος και η αφροκολομβιανή φεμινίστρια και οικολόγος Φράνσια Μάρκες αντιπρόεδρος της χώρας που επί δεκαετίες ήλεγχαν, με κάθε τρόπο, οι ΗΠΑ, και έχει πληρώσει βαρύτατο φόρο αίματος κάθε φορά που ο λαός της προσπαθούσε να ανασάνει. Η νίκη του 62χρονου Πέτρο και της Μάρκες γράφει ιστορία όχι μόνο στη χώρα, αλλά και στη Λατινική Αμερική, όπου το νέο ροζ κύμα φαίνεται πως έχει παρασύρει τα πάντα. Ειδικά δε σε μια περίοδο διεθνούς ανασφάλειας και ευρύτατων ανακατατάξεων σε όλο τον πλανήτη, η νίκη Πέτρο είναι ένα ηχηρότατο μήνυμα και μια σημαντική ελπίδα για ένα άλλο μέλλον.
Με καταμετρημένο άνω του 99% των ψήφων, το δίδυμο Πέτρο – Μάρκες λαμβάνει 50,47%, ποσοστό μικρό αλλά αρκετό, έναντι περίπου 47% του αντιπάλου του, δεξιού «αουτσάιντερ» Ροντόλφο Χερνάντες – η δεξιά του Ντούκε, με υποψήφιο τον Φεντερίκο Γκουτιερες, δεν κατόρθωσε καν να περάσει στο δεύτερο γύρο.
Στις εκλογές ψήφισε περί το 58% των 39 εκατομμυρίων ψηφοφόρων της Κολομβίας, που ο πληθυσμός της ξεπερνά τα πενήντα εκατομμύρια. Ο νέος πρόεδρος θα αναλάβει τη διακυβέρνηση τον Αύγουστο.
Η νίκη του Πέτρο και η ανικανότητα του διαδόχου του Ντούκε να περάσει έστω στο β’ γύρο, είναι η καλύτερη καταγραφή της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα, της απόρριψης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής και της βίας, αλλά και της ανομίας και αδικίας που ξεκίνησε με την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας του 2016, μεταξύ κυβέρνηση και FARC, που μπορεί να χάρισε ένα νόμπελ Ειρήνης στον τότε κυβερνώντα, αλλά ειρήνη δεν έφερε, καθώς οι αντάρτες συνέχισαν να κυνηγούνται και δολοφονούνται από τους παρακρατικούς ή κρατικούς μηχανισμούς. Παράλληλα, σηματοδοτεί την ελπίδα του λαού ότι θα μπορέσει να ξεφύγει από την ακραία φτώχεια, στην οποία ζει άνω του 35% του πληθυσμού.
Ο Γκουστάβο Πέτρο υπήρξε και ο ίδιος αντάρτης, στην ένοπλη οργάνωση Μ-19, η οποία πέρασε στην νόμιμη δράση από τη δεκαετία του ’90 και έχει φυλακιστεί και διωχθεί, πριν ελευθερωθεί με αμνηστία. Βασικά σημεία της προεκλογικής του καμπάνιας ήταν η δικαιότερη διακυβέρνηση και η έξοδος απότη φτώχεια του πληθυσμού της χώρας, σε συνδυασμό με μιαν «πράσσινη» ατζέντα, με μείωση της εξάρτησης της χώρας από την πετρελαϊκή παραγωγή και διάσωση του κολομβιανού Αμαζονίου, που καταστρέφεται οδηγώντας σε γρηγορότερη υπερθέρμανση όλο τον πλανήτη.
Όμως, η βασικότερη πρόκληση για τον νέο πρόεδρο είναι η διαμόρφωση μιας διαφορετικής σχέσης της Κολομβίας με τις ΗΠΑ, την οποία επίσης έχει εξαγγείλει, όπως έχει εξαγγείλει και την αποκατάσταση των σχέσεων με την Βενεζουέλα, που εχουν διακοπεί, ελέω ακροδεξιάς κυβέρνησης, από το 2019.
Η Κολομβία ήταν και είναι μέχρι σήμερα «το Ισραήλ της Λατινικής Αμερικής», ή, όπως γράφουν σήμερα οι ΝΥΤ «ο ισχυρότερος σύμμαχος των ΗΠΑ, που αποτελούσε το θεμέλιο λίθο της πολιτικής ασφάλειας στην περιοχή». Παρά τα συγχαρητήρια Μπλίνκεν για «την εκλογή του στις καθαρές εκλογές» χθες, είναι βέβαιη η ανησυχία της Ουάσιγκτον, καθώς προεκλογικά το μόνο θέμα στο οποίο ο νέος πρόεδρος είχε πει πως υπάρχουν περιθώρια συνεργασίας ήταν η «πράσινη» ατζέντα. Επικεφαλής στην υλοποίηση της «πράσινης» ατζέντας θα τεθεί η αφροκολομβιανή αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Φράνσια Μάρκες, που αναδείχθηκε από τους αγώνες της ενάντια στις παράνομες ή καταστροφικές για το περιβάλλον εξορύξεις, και έχει γίνει αντικείμενο ακόμη και δολοφονικών αποπειρών, για αυτή της τη δράση. Η εφαρμογή της πολιτικής του διδύμου, ωστόσο, θα συναντήσει προβλήματα, αφού δεν ελέγχουν την πλειοψηφία στο Κογκρεσο της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, η εκλογή ενός πρώην αντάρτη, έστω κι αν δεν προέρχεται από το FARC (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia—Ejército del Pueblo), σηματοδοτεί την απελευθέρωση της Κολομβίας από το δίπολο που είχαν επιβάλλει οι ΗΠΑ και την απόφαση του λαού να επιβληθεί και ντε φάκτο η ειρηνευτική συμφωνία.
«Η κυβέρνηση που ψηφίστηκε σήμερα δεν θα καταφύγει ποτέ σε πολιτικές ή νομικές διώξεις των αντιπάλων της, από δω και πέρα θα υπάρξει μόνον σεβασμός και διάλογος. Ακούω όλες τις φωνές, όχι μόνο όσων πήραν τα όπλα αλλά και της σιωπηλής μειοψηφίας των ιθαγενικών λαών, των αγροτών, των γυναικών, της νεολαίας» Γκουστάβο Πέτρο, Κυριακή 19/6/2022
Η εκλογή του Πέτρο αποτελεί την τέταρτη εκλογή αριστερού ηγέτη στη Λατινική Αμερική τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Είχαν προηγηθεί το Περού, η Χιλή και η Ονδούρα, και αναμένεται να ακολουθήσει η Βραζιλία, φέτος το φθινόπωρο, με την εκλογή του Λούλα από την πρώτη Κυριακή, αν κρίνουμε από τις δημοσκοπήσεις. Το νέο «ροζ» κύμα, που ξεκίνησε να αναδεικνύεται μετά το αμερικανοκίνητο πραξικόπημα στην Βολιβία, σαρώνει την «αυλή» των ΗΠΑ, όπως η Ουάσιγκτον αποκαλεί την Λατινική Αμερική.
Η αντίδραση του λαού της Βολιβίας, που ακολούθησαν λαϊκές αντιδράσεις και στις γειτονικές χώρες, ήταν η πρώτη σημαντική ένδειξη ότι δαιμονοποίηση της αριστεράς και η περιθωριοποίηση των ιθαγενικών λαών ανήκει πλέον στο παρελθόν. Ήδη, άλλωστε, οι λαοί είχαν βγει στους δρόμους, τόσο στο Περού όσο και στη Χιλή και την Κολομβία, η οποία πλήρωσε και τον βαρύτερο φόρο αίματος. Ειδικά στην Κολομβία, η νίκη του Πέτρο είναι και το τέλος της κυριαρχίας του ακροδεξιού, διεφθαρμένου πρώην προέδρου Αλβαρο Ουρίμπε στα πολιτικά πράγματα της χώρας, του ανθρώπου που βρίσκεται πίσω από τη δράση των δολοφονικών παρακρατικών μηχανισμών και που έκανε ότι ήταν δυνατόν για να μην επιτευχθεί η ειρηνευτική συμφωνία με το FARC.