Δευτέρα 3 Απριλίου 2023

Ο Τσάβες έβαλε ξανά στο προσκήνιο το όραμα του σοσιαλισμού, προσαρμοσμένο στις συνθήκες της δικής του πατρίδας, Λουκία Κωνσταντίνου

Όπως πολύ σωστά αναγράφεται στην πρόσκληση της όμορφης αυτής σημερινής εκδήλωσης, υπάρχουν βιβλία που κάθονται στα ράφια και τις βιβλιοθήκες και υπάρχουν βιβλία που ταξιδεύουν μέσα στα σακίδια και είναι βγαλμένα από τη ζωή.

Ένα τέτοιο βιβλίο είναι και οι ιστορίες του Αρανιέρο, ένα βιβλίο βγαλμένο μέσα από τη ζωή. Ένα βιβλίο που συλλέγει διηγήσεις του ίδιου του Κομαντάντε Ούγκο Τσάβες, από το εβδομαδιαίο ζωντανό τηλεοπτικό πρόγραμμα Αλό Πρεσιντέντε, μέσα από το οποίο ο χαρισματικός αυτός ηγέτης απευθυνόταν στον λαό του, τον λαό της Βενεζουέλας για να επικοινωνήσει μαζί του, και ταυτόχρονα να τον εκπαιδεύσει, να τον διαπαιδαγωγήσει.


Αναφερόμενος στα πιο διαφορετικά θέματα, προσπαθούσε να εξηγήσει, να αφυπνίσει, να δημιουργήσει μια στέρεη μαζική συνείδηση μέσα από τα γεγονότα, ιστορικά και σύγχρονα, στα οποία ο ίδιος ο Τσάβες και ο λαός του έγιναν πρωταγωνιστές. Πρόκειται για ένα βιβλίο όπου μέσα από την εξαιρετική δουλειά των δημιουργών του, των κουβανών δημοσιογράφων Ορλάντο Οράμας Λεόν και Χόρχε Λεγκανιόα Αλόνσο παρουσιάζει τον Τσάβες, μέσα από τον ίδιο τον Τσάβες.

Για τον Κομαντάντε Ούγκο Τσάβες, τον επαναστάτη που ηγήθηκε της σύγχρονης Μπολιβαριανής Επανάστασης στη Βενεζουέλα, τον Πρόεδρο, που όλοι μάθαμε και γνωρίσαμε, πολλά μπορεί να πει κανείς. Μπόρεσε να πάρει το νήμα της ιστορίας από εκεί που το άφησαν οι μεγάλοι ήρωες και οι απελευθερωτές της Βενεζουέλας και να το συνεχίσει. Να επαναφέρει στο προσκήνιο και να συνδέσει την παρακαταθήκη του Μπολίβαρ με το όραμα της αλλαγής της σύγχρονης πραγματικότητας που βίωνε η χώρα. Με τον απλό λαϊκό του λόγο, αλλά και τη βαθιά πίστη και αφοσίωση στο όραμα της απελευθέρωσης, της εθνικής ανεξαρτησίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης για την πατρίδα του, μπόρεσε να γεννήσει την ελπίδα στο λαό του, να τον κάνει να πιστέψει στις δυνάμεις του και να δώσει τη μάχη ενάντια στην κοινωνική αδικία, ενάντια στις παγιωμένες ελίτ και τα ξένα κεφάλαια, κυρίως των ΗΠΑ, που ξεζούμιζαν τον εθνικό πλούτο της χώρας. Με ηγέτη τον Τσάβες, μπόρεσε να διεκδικήσει το μέλλον που του άξιζε και το δικαίωμα ελεύθερα να αποφασίσει το δρόμο του.

Ο Τσάβες ξαναέβαλε στο προσκήνιο το όραμα του σοσιαλισμού, προσαρμοσμένο στις συνθήκες της δικής του πατρίδας, το έκανε επίκαιρο, το έκανε στόχο πάλης και διεκδίκησης, και μάλιστα σε μια εποχή που η έννοια σοσιαλισμός, λοιδορείτο σαν κάτι ξεπερασμένο, αποτυχημένο. Μια Κούβα είχε μείνει στην Αμερικανική ήπειρο, μοναχικός καβαλάρης στους δύσκολους καιρούς της παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας. Η Μπολιβαριανή Επανάσταση του Ούγκο Τσάβες γέννησε την ελπίδα, όχι μόνο για τη Βενεζουέλα, όχι μόνο για την Λατινική Αμερική, αλλά και για την γερασμένη Ευρώπη, που την ανάγκασε να στρέψει ξανά τη ματιά της στην λατινοαμερικάνικη ήπειρο, για να δει τις προοδευτικές διεργασίες που ξεπηδούσαν και έπαιρναν σάρκα και οστά στην άλλη μεριά του πλανήτη.

Ποιά είναι η στόφα όμως ενός ηγέτη, ενός επαναστάτη; Το ακριβώς αντίθετο από το πρότυπο ηγέτη που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στην κοινωνία του καπιταλισμού.

Το βιβλίο αυτό, από την πρώτη φορά που έπεσε στα χέρια μας, και αργότερα με την επίπονη δουλειά της μετάφρασης, ξεδίπλωσε μπροστά μας τον άνθρωπο Τσάβες, τον απλό στρατιώτη Τσάβες, όπως συνήθιζε να λέει ο ίδιος, στρατιώτης στην υπηρεσία του λαού του θα πω εγώ, που μετεξελίχθηκε στον επαναστάτη Τσάβες. Μέσα από τις άγνωστες προσωπικές ιστορίες που διηγείται, θα δούμε έναν άνθρωπο με ταπεινή καταγωγή, που μεγάλωσε στην φτωχή επαρχία Σαμπανέτα του Μπαρίνας. Μεγάλωσε με τις ηρωικές ιστορίες των απελευθερωτών της ηπείρου, ένας άνθρωπος που σαν γνήσιο γέννημα θρέμα του λαού του, βίωσε ακριβώς ότι κι εκείνος. Ο Τσάβες δεν ρετουσάρει την εικόνα του, δεν φοβάται να δείξει τις αδυναμίες του, τα ελλαττώματά του, τους φόβους του, τις ανησυχίες του, τις ευαισθησίες του. Με την αμεσότητα που τον διέκρινε διηγείται γεγονότα και ιστορίες και προσπαθεί να διαπαιδαγωγήσει μέσα από αυτές. Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου φαίνεται ξεκάθαρα ο γνήσιος λαϊκός ηγέτης, αυτός που σύμφωνα με τον ίδιο τον Τσάβες, «ρίχνεται πάνω στη μάζα, αγκαλιάζεται μαζί της, ιδρώνει μαζί της, κλαίει μαζί της και βρίσκει τον εαυτό του μέσα σε αυτήν». Παίρνει τα ερεθίσματά του, ανδρώνεται μέσα σε αυτήν, νιώθει τον πόνο της, ενώνει τις δυνάμεις του και παλεύει μαζί της.


Δεν θα μπορούσε βέβαια να λείπει από τις διηγήσεις του Τσάβες η ξεχωριστή σχέση που είχε αναπτύξει με τον Φιντέλ, όπου μέσα σε αυτό το βιβλίο αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο. Μια σχέση αλληλοσεβασμού, εκτίμησης και θαυμασμού. Μια σχέση πατέρα-γιού θα μπορούσε να προσθέσει κάποιος. Άγνωστα στιγμιότυπα, γεμάτα αλληγορικά στοιχεία πολλές φορές, που αφήνουν όμως να διαφανεί η μεταξύ τους σχέση, δοσμένα με πολύ χιούμορ, όπως τότε μετά την πρώτη σύνοδο κορυφής των Προέδρων που συμμετείχε ο Τσάβες και που μετά την παρέμβασή που έκανε έλαβε ένα ιδιόχειρο σημείωμα από τον Φιντέλ που του έλεγε «Τσάβες, αισθάνομαι ότι δεν είμαι πια ο μοναδικός διάβολος σε αυτές τις συναντήσεις κορυφής...».

Η παρακαταθήκη του Κομαντάντε Ούγκο Τσάβες συνεχίζει να υπάρχει και να εμπνέει τους καθημερινούς αγώνες του ηρωικού λαού της Βενεζουέλας, που συνεχίζει να δίνει τη μάχη ενάντια στην συνεχή επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού, αντιμετωπίζοντας ένα εγκληματικό οικονομικό αποκλεισμό στα πρότυπα της Κούβας.

Συνεχίζει όμως να υπάρχει και σε κάθε τίμιο αγωνιστή και επαναστάτη ανά τον κόσμο, που αγωνίζεται για ένα καλύτερο μέλλον στη χώρα του, και που αν στη Κούβα βλέπει σήμερα το φάρο, στη Βενεζουέλα βλέπει την ελπίδα.