Σταθμός σε αυτή την στροφή ήταν οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές (12/2020), όπου διαχωρίστηκε από το Τσαβιστικό Μέτωπο «Polo Patriótico» (στο οποίο συμμετείχε από την ίδρυσή του) και συγκρότησε με άλλα κόμματα και οργανώσεις, την «Alternativa Popular Revolucionaria» (Λαϊκή Επαναστατική Εναλλακτική) με την οποία κατέβηκε στις εκλογές και έλαβε 170.352 ψήφους (2,7% ) εκλέγοντας έναν (1) βουλευτή [4].
Έκτοτε οι σχέσεις μεταξύ Τσαβισμού και PCV επιδεινώνονται σταθερά, σε βαθμό που το PCV χαρακτηρίζει την κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο «νεοφιλελεύθερη», κυβέρνηση των «ελίτ» και από την άλλη, το κυβερνητικό Eνωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας (PSUV) χαρακτηρίζει την ηγεσία του PCV «σάπια» που «υιοθετεί και χρησιμοποιεί την ρητορική των ιμπεριαλιστών εναντίον του Νικολάς Μαδούρο». [5]
Εδώ και καιρό λοιπόν, το PCV έχει υιοθετήσει μια πολιτική που κραυγάζει το γνωστό «λύκος στο μαντρί» χρεώνοντας στο Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας (PSUV) και στην Μπολιβαριανή κυβέρνηση, προσπάθειες φίμωσης και παρεμπόδισης της δράσης του, ενθυμούμενο ξαφνικά τα “δημοκρατικά δικαιώματα” της αντιπολίτευσης. Βέβαια, οι καταγγελίες αυτές προς την κυβέρνηση ξεκινούν από το 2017, όταν για πρώτη φορά χρέωσε στους Τσαβίστας την πρόθεση «να θέσουν εκτός νόμου» το PCV [6] . Τότε ήταν η πρώτη παράσταση διαμαρτυρίας του ΚΚΕ στην Μπολιβαριανή πρεσβεία στην Αθήνα. Όμως σε λίγους μήνες, το PCV πέρασε από την «παρανομία» στη «συγκυβέρνηση» υπογράφοντας με το PSUV την “Ενωτική Συμφωνία – Πλαίσιο” και επιπλέον, σε Εθνική Συνδιάσκεψη, παρουσία του Νικολάς Μαδούρο [7] , αποφάσισε να τον στηρίξει στις προεδρικές εκλογές, «επιστρέφοντας στην κανονικότητα».
Μετά τις βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν, ολοκλήρωσε τη μεγάλη στροφή εγκαταλείποντας τον τσαβισμό, καταγγέλλοντας την Μπολιβαριανή κυβέρνηση για πολλά, μεταξύ των οποίων και βασικά, ότι διώκει το κόμμα και παρεμποδίζει τη δράση του. [8]
Oπως ακριβώς και το 2017, όμως αυτή τη φορά στη σκιά του βαθιού διαχωρισμού του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος (ΔΚΚ) στο ζήτημα του πολέμου. Διαχωρισμό που μορφοποιήθηκε στη Διεθνή Διάσκεψη των ΚΚ στην Αβάνα τον Οκτώβριο του 2022. Έτσι με νεότερη κοινή ανακοίνωση τους, μια σειρά ΚΚ υποστηρίζουν τη θέση του PCV και καταγγέλλουν την Μπολιβαριανή κυβέρνηση. Μεταξύ αυτών και το δικό μας ΚΚΕ, που καταγράφηκε για δεύτερη φορά ως το μοναδικό ελληνικό κόμμα που έκανε παράσταση διαμαρτυρίας στην Μπολιβαριανή πρεσβεία στην Αθήνα [9] [10] [11] [12].
Η αφορμή
Aποδίδεται στο PSUV η πρόθεση «να σφετεριστεί τη νομική προσωπικότητα του κόμματος για να αποτραπεί το Κομμουνιστικό Κόμμα από το να συνεχίσει να εκπληρώνει τον ρόλο του ως ταξικής δύναμης στην υπηρεσία της πάλης του λαού της Βενεζουέλας και της εργατικής τάξης και να εξουδετερώσει τον ρόλο του στους κοινωνικούς αγώνες στη χώρα». Προς απόδειξη, καταγγέλλεται ότι πραγματοποιήθηκε στο Καράκας μια μάζωξη με την ονομασία «συνέδριο για τη διάσωση του PCV», με πρωταγωνιστές αποδεδειγμένα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος, καθώς και ελάχιστα πρώην στελέχη του ΚΚ Βενεζουέλας, που έχουν αποχωρήσει εδώ και χρόνια από αυτό. όπως ο Ερνι Πάρα, που διαγράφτηκε το 2021 και ο Σίξτο Ροντρίγκες, διαγραμμένος εδώ και μια δεκαετία».
Μπροστά σε νέα διάσπαση το PCV ;
Όχι ότι αυτό αποτελεί είδηση για ένα ΚΚ, αντίθετα, μάλλον είναι ο τρόπος επαναβεβαίωσης της ύπαρξής του, ιδιαίτερα όταν αδυνατεί να εκπληρώσει επαναστατικά καθήκοντα. Ωστόσο κάθε νέα διάσπαση έχει την σημασία και την αιτία της, φυσικά αυτό συμβαίνει και στη Βενεζουέλα. Η Μπολιαβαριανή διαδικασία και οι βαθιές κοινωνικές και πολιτικές τομές που πραγματοποίησε, δίχασε, ένωσε και διαμόρφωσε παλιά και νέα κόμματα. Στις βουλευτικές εκλογές κατεβαίνουν βασικά δύο μεγάλοι μετωπικοί σχηματισμοί: Oι Τσαβίστας (GPP με 12 κόμματα) και της Δεξιάς (AD με 8 κόμματα) καθώς και μικρά τοπικά, ιθαγενικά κ.α σχήματα, μεταξύ αυτών και η «Alternativa Popular Revolucionaria»
Ωστόσο η ιστορία του PCV είναι στενά δεμένη με τους αγώνες του λαού της Βενεζουέλας, ιδιαίτερα πριν την έναρξη της Μπολιβαριανής διαδικασίας. Αγώνες που έφτασαν μέχρι και την ένοπλη πάλη, αλλά και την υποστήριξη του Βενεζουελάνου Ίλιτς Ραμίρες (Κάρλος, το Τσακάλι) που παραμένει φυλακισμένος μέχρι σήμερα.
Το PCV υποστήριξε την υποψηφιότητα του Τσάβες από την πρώτη στιγμή, αλλά ήρθε και σε αντίθεση μαζί του, ιδιαίτερα την περίοδο ίδρυσης του PSUV στο οποίο αποφάσισε να μην προσχωρήσει. Ποτέ όμως δεν «έθεσαν εαυτόν εκτός Τσαβισμού» ακόμα κι όταν ανταλλάχθηκαν «βαριές κουβέντες» [13]. Επομένως, είναι λογικό η νέα πολιτική γραμμή του PCV να προκαλεί εσωκομματικούς τριγμούς που ενδεχομένως θα οδηγήσουν σε μία νέα διάσπαση. Δεν θα είναι η πρώτη φορά, εξ άλλου, η μεγάλη διάσπαση του PCV έγινε ακριβώς στην ίδρυση του PSUV.
Εξαιρετικά ενδιαφέρον για την κατανόηση της εσωτερικής κατάστασης στο PCV και όχι μόνο, είναι το κείμενο της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού «Ντεμπάτε Αμπιέρτο» (Aνοιχτός Διάλογος) με τίτλο «Η πάλη του ΚΚ Βενεζουέλας ενάντια στον οπορτουνισμό», που δημοσιεύτηκε το 2013 στη «Διεθνή Κομμουνιστική Επιθεώρηση / Βήμα Διαλόγου»: [14]
(…) «λίγο περισσότεροι από το ένα τρίτο των μελών της Κεντρικής Επιτροπής, καθώς και σημαντικές αλλά μεμονωμένες ομάδες περιφερειακών και τοπικών στελεχών αλλά και μέλη από τη βάση του Κόμματος στο Καράκας και σε διάφορες άλλες περιοχές της χώρας απειθάρχησαν στις αποφάσεις του 13 ου Συνεδρίου και «μετανάστευσαν» στο νέο κόμμα του Προέδρου. (…)
Σε άλλες περιπτώσεις, μέλη της νεολαίας ή αγωνιστές με μικρή πείρα υπέκυψαν από τη σύγχυση που δημιούργησε η αδιαμφισβήτητη ηγετική θέση του Προέδρου και η συμπάθεια που αποπνέει η μορφή του στο Κόμμα μας και σε πλατιά λαϊκά στρώματα στη Βενεζουέλα. (…)
Σε ορισμένες περιπτώσεις ιδιαίτερης σημασίας, ήταν ανοιχτά συνέπεια δεξιών οπορτουνιστικών επιρροών λόγω της εγγύτητας που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στις θέσεις ορισμένων στελεχών του Κόμματός μας και σε μικροαστικά τμήματα που κυριαρχούν στη διαδικασία των αλλαγών που είναι σε εξέλιξη σήμερα στη Βενεζουέλα.(…)
Κάποια στελέχη είχαν αρχίσει να υιοθετούν στις αναλύσεις και στις ομιλίες τους τη χρήση ορισμένων κατηγοριών και μεθόδων ξένων προς το μαρξισμό-λενινισμό και που χαρακτήριζαν ιδιαίτερα το αμάλγαμα συγκεχυμένων ιδεών των μικροαστικών τμημάτων της κυβέρνησης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα μεταξύ άλλων είναι η λαθεμένη και αντιεπιστημονική χρήση της κατηγορίας «αυτοκρατορία» στη θέση του «ιμπεριαλισμού», το οποίο προκαλεί σύγχυση όσον αφορά την ίδια τη φύση του ανώτατου σταδίου του καπιταλισμού και εμποδίζει τη σωστή κατανόηση και ανάλυσή του. (…)
Η 11η Εθνική Συνδιάσκεψη με σκοπό να ολοκληρωθεί η αποκατάσταση των καθοδηγητικών οργάνων και να ξεπεραστούν οριστικά τις συνέπειες της κρίσης που ξεκίνησε την περασμένη χρονιά. Αυτή η Συνδιάσκεψη καθόρισε τις αρχές που έπρεπε να διέπουν (και συνεχίζουν να διέπουν) τις σχέσεις ανάμεσα στο Κόμμα μας και το PSUV ως συμμάχους στην οικοδόμηση του πλατιού αντιιμπεριαλιστικού μετώπου, σε ένα πλαίσιο αμοιβαίου σεβασμού και μη επέμβασης σε ζητήματα της εσωτερικής ζωής της κάθε οργάνωσης. Επίσης καθορίστηκαν ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τις σχέσεις του ΚΚΒ με πρώην μέλη του που είχαν «μεταναστεύσει» (αυτός ήταν ο όρος που χρησιμοποιήθηκε τότε) στο σύμμαχο κόμμα: «Παρότι με τη συμπεριφορά τους διαχωρίστηκαν από τους εσωτερικούς κανόνες του ΚΚΒ, δεν πρέπει να τους θεωρούμε (αυτούς που “μετανάστευσαν”) λιποτάκτες ή προδότες καθώς αποφάσισαν να πάνε σε μια οργάνωση που δεν είναι αντεπαναστατική. Αντίθετα [...] αυτό το νέο κόμμα είναι αντικειμενικά σύμμαχός μας στα καθήκοντα προς την εθνικο-απελευθερωτική επανάσταση».
Ήταν ο Τσάβες, είναι ο Μαδούρο αντικομμουνιστής ;
Η κατηγορία που αποδίδεται τελευταία στο PCUV και τον Πρόεδρο Νικολάς Μαδούρο είναι ο υποτιθέμενος αντικομμουνισμός τους. Αυτού του τύπου οι χαρακτηρισμοί είναι ο εύκολος τρόπος για ένα ΚΚ, να ταμπουρωθεί στο εκάστοτε ιδεολογικό του ρεύμα και να αναγάγει την κάθε αντίθεση ή διαφωνία στην πολιτική του (εξωτερική ή εσωτερική), σε αντιπαλότητα στον κομμουνισμό (αντικομμουνισμός). Αυτό δεν είναι πρόβλημα αποκλειστικά του PCV, είναι μάλλον δομικό στοιχείο ~ αντανακλαστική αντίδραση όλων σχεδόν των ΚΚ. Ούτε ο Τσάβες, ούτε ο Μαδούρο ~καθ’ ομολογία τους ~ είναι κομμουνιστές, όπως και πολλοί άλλοι που, συμπωματικά, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πάλης και δέχονται τα πυρά του ιμπεριαλισμού και ναι, είναι Επαναστάτες. Τη σχέση τέτοιων επαναστατών με τον κομμουνισμό, μπορούμε να την ανιχνεύσουμε από κάποια πράγματα, όπως:
~ Τη θέση και τη σχέση με την Κούβα και με ότι αυτό συνεπάγεται.
~ Τη θέση και τη σχέση με τον ιμπεριαλισμό ~αντιιμπεριαλισμό γενικά και τις ΗΠΑ ειδικότερα.
~ Τη θέση και τη σχέση με τον υπαρκτό σοσιαλισμό του περασμένου αιώνα, τον λενινισμό κα τον Λένιν. [15]
~ Τη θέση και τη σχέση με τον μαρξισμό γενικότερα. [16]
Με βάση τα παραπάνω η αποδιδόμενη «κατηγορία» περί αντικομουνισμού στον ηγέτη που οι ΗΠΑ προσπαθούν εδώ και χρόνια να ανατρέψουν, με οικονομικό πόλεμο, με πραξικοπήματα, με απόπειρες δολοφονίας, ούτε τεκμηριώνεται, ούτε είναι πειστική.
Η διεθνής συγκυρία
Η προαναφερόμενη πορεία του PCV καθορίζεται κυρίως από τις διεθνείς εξελίξεις, τις επιλογές, τις ιδεολογικές συμμαχίες του και τελικά, σε ποια τάση του ΔΚΚ εντάσσεται.
Τον Δεκέμβριο του 2022 στο Βελιγράδι, το PSUV συμμετείχε στη συνάντηση και προσυπόγραψε την Διακήρυξη μιας συσπείρωσης που ονομάστηκε «Παγκόσμια Αντιιμπεριαλιστική Πλατφόρμα» [17] . Αυτή η Πλατφόρμα θέτει ως στόχο τη συνένωση δυνάμεων κα το συντονισμό των δράσεων για την ήττα του ΝΑΤΟ, καταρχήν, στην Ουκρανία. Η επόμενη διεθνής συνάντηση της Πλατφόρμας φιλοξενήθηκε στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας, το Καράκας. Μεταξύ άλλων δυνάμεων στην Πλατφόρμα αυτή βλέπουμε και αρκετά κομμουνιστικά κόμματα και οργανώσεις από Λευκορωσία, Κιργιστάν, Μεξικό, ΗΠΑ, Λίβανο, Γαλλία, Μαυροβούνιο, Ισπανία, Παναμά, Περού, Σερβία, Ιταλία, Ουγγαρία, Βαλτική, Ν. Κορέα, Μ. Βρετανία κ.α. Πολλά από αυτά τα κόμματα, συμμετείχαν και εξέδωσαν αντίστοιχο ψήφισμα στην Διεθνή Συνάντηση των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων που πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα τον Οκτώβριο του 2022. Η συσπείρωση αυτή κομμουνιστικών και προοδευτικών δυνάμεων ενάντια στο ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, είναι σε αντίθετη κατεύθυνση από τη συσπείρωση των ΚΚ που τηρούν ίσες αποστάσεις από ΝΑΤΟ και Ρωσία στον πόλεμο στην Ουκρανία και διαμορφώθηκε με πρωτοβουλία ΚΚΕ, ΚΚ Μεξικού, Τουρκίας, Ισπανίας. Το ΚΚ της Βενεζουέλας υπέγραψε τη διακήρυξη και συμμετέχει σε αυτή την ομάδα ΚΚ των «ίσων αποστάσεων» [18].
Η στροφή 180 μοιρών στην πολιτική του PCV που από την στρατηγική συμμαχία με τον Τσαβισμό, πέρασε στην ανοιχτή αντιπολίτευση συνέπεσε, αν δεν καθορίστηκε, από την ένταξή του στην αντιρωσική~ τροτσκίζουσα τάση του ΔΚΚ. Αυτό ακριβώς είναι που δείχνει ότι το PCV περνάει το σημείο χωρίς επιστροφή. Γιατί δεν διαφοροποιείται μόνο από την Μπολιβαριανή Επανάσταση, αποστασιοποιείται από τις αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις στη Λατινική Αμερική και από τα ΚΚ του Παγκόσμιου Νότου.
***
[1] ~Το κείμενο της Ενωτικής Συμφωνίας – Πλαίσιο του PSUV και του ΚΚ Βενεζουέλας (prensa-rebel de.blogspot.com) ~ 2/3/2018
[2] ~ Σχετικά με τη διεθνή εκστρατεία του ΚΚΒ κατά της Μπολιβαριανής κυβέρνησης της Βενεζουέλας (prensa-rebelde.blogspot.com) ~14-2-2021
[3] ~ International Communist Review | Το ΚΚ Βενεζουέλας και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Βενεζουέλα (iccr.gr) ~2/2011
[4] ~ Βουλευτικές εκλογές της Βενεζουέλας (2020) - Βικιπαίδεια (wikipedia.org) ~ 6/12/2020
[5] ~ Diosdado Cabello: ¿Dinorah Figuera defendiendo a la cúpula del PCV? (mazo4f.com) ~ 24/5/2023
[6] Καταγγέλλει την προσπάθεια να το θέσουν εκτός νόμου ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (rizospastis.gr) ~ 16/2/2017
[7] ~ Cuba de Corazón : Το κλείσιμο της Εθνικής Συνδιάσκεψης του ΚΚ Βενεζουέλας (video) (cubaniagriega.blogspot.com) ~ 10/3/2018
[8] ~ Οι συκοφαντίες και οι απειλές ενάντια στο ΚΚ Βενεζουέλας είναι απαράδεκτες | ΔΙΕΘΝΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (rizospastis.gr) ~14/2/2021
[9] ~ Κάτω τα χέρια από το ΚΚ Βενεζουέλας! Οχι στο σχέδιο επίθεσης και απαγόρευσής του! | 902.gr ~24/5/2023
[10] ~ Κλιμακώνεται το κυβερνητικό σχέδιο ανοιχτής επέμβασης ενάντια στο ΚΚ | 902.gr ~24/5/2023
[11] ~ Παρέμβαση του ΚΚΕ για την αντικομμουνιστική επίθεση στο ΚΚ Βενεζουέλας | 902.gr ~24/5/2023
[12] ~ PSUV realiza falso congreso para asaltar al Partido Comunista de Venezuela – Tribuna Popular (wordpress.com) ~ 21/5/2023
[13] ~ Απάντηση του ΚΚ Βενεζουέλας στον Τσάβες | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ (rizospastis.gr) ~ 14/10/2008
[14] ~ International Communist Review | Η πάλη του ΚΚ Βενεζουέλας ενάντια στον οπορτουνισμό (iccr.gr) ~ 4/2013
[15] ~ Prensa Rebelde GR: Το Βραβείο Λένιν στο Νικολάς Μαδούρο ~ 28/1/2020
[16] ~ Ο Νικολάς Μαδούρο για το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (ελληνικοί υπότιτλοι) - YouTube ~ 21/2/2021
[17] ~ Towards the World Anti-Imperialist Platform, the Locomotive of World Anti-Imperialist Revolution - Platform (wap21.org) ~ 5/2022
[18] ~ «Οχι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στην Ουκρανία!» ~rizospastis ~ 26/3/2022