Όμως η παγκοσμιοποίηση επιφύλασσε μια δυσάρεστη έκπληξη για τις ΗΠΑ. Πριν 50 χρόνια το μερίδιό τους στην παγκόσμια παραγωγή ήταν στο 28%, πριν 20 χρόνια έφτανε στο 23,5% για να πέσει σήμερα στο 15,6%. Ο νόμος της ανισόμετρης ανάπτυξης λειτούργησε κάποια στιγμή σε βάρος τους. Μια νέα οικονομική δύναμη αναδύθηκε, η Κίνα, η οποία -είναι χαρακτηριστικό- εγκατέστησε το 2023 υπερδιπλάσια βιομηχανικά ρομπότ από ό,τι Ιαπωνία, ΗΠΑ, Ν. Κορέα και Γερμανία μαζί.
Η πολιτική επιβολής δασμών από τον Τραμπ είναι μια απελπισμένη προσπάθεια των ΗΠΑ να αναχαιτίσουν την πτώση τους. Ωστόσο, πίσω από την αλλοπρόσαλλη διαπραγματευτική τακτική Τραμπ και τις φανφαρόνικες δηλώσεις και παλινωδίες του, διαφαίνονται ήδη οι βασικές τάσεις.
Πρώτο, έναντι της Κίνας, αναγκάστηκε να ανακρούσει πρύμνα, πολύ απλά γιατί η κινεζική οικονομία είναι πολύ ισχυρή και η διαπραγματευτική της ισχύς μεγαλύτερη των ΗΠΑ. Το μερίδιο της Κίνας στη διεθνή μεταποίηση ήταν 31% το 2024 και θα φτάσει στο 45% το 2030. Είναι ενδεικτικό της δυναμικής της κινεζικής βαριάς βιομηχανίας ότι το 2024 κατασκεύασε πλοία χωρητικότητας μεγαλύτερης από όσα είχαν ναυπηγήσει οι ΗΠΑ από το 1945 ως σήμερα.
Δεύτερο, επιβάλλοντας δασμούς χάνει συνεργάτες, στρέφει διάφορες εναντίον του, ίσως και στην αγκαλιά του Πεκίνου. Τέτοιο παράδειγμα είναι η Ινδία. Στις 31 Αυγούστου θα συναντηθούν Σι Ζιπινγκ και Μόντι μετά από επτά χρόνια. Άλλο παράδειγμα είναι η Βραζιλία, ο Καναδάς, το Βιετνάμ.
Τρίτο, δημιουργεί δυσαρέσκεια ακόμη και σε παραδοσιακούς συμμάχους όπως η ΕΕ, η οποία υποτάχθηκε στις απαιτήσεις Τραμπ με ορισμένα αντάλλαγματα για τη Γερμανία.
Τέταρτο, σύμφωνα με Αμερικανούς οικονομολόγους, μεταξύ των οποίων και ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν, είναι αμφίβολο αν οι δασμοί κατορθώσουν να ανατάξουν την ισχύ της αμερικανικής βιομηχανίας και οικονομίας. Το βέβαιο είναι ότι, ενταγμένοι στην ευρύτερη οικονομική πολιτική Τραμπ, θα πλήξουν περαιτέρω το λαϊκό εισόδημα εντός των ΗΠΑ επιφέροντας δυσαρέσκεια και κοινωνικοπολιτικές εντάσεις.
Οι δασμοί είναι το ένα όπλο των ΗΠΑ. Το άλλο είναι η αξιοποίηση της στρατιωτικής τους ισχύος την οποία χρησιμοποιούν για να διασφαλίσουν την ηγεμονία τους στον κόσμο και να αποτρέψουν την άνοδο της κινεζικής ισχύος. Η πολιτική αυτή εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό καλό θα ήταν η χώρα μας να πάρει σαφείς αποστάσεις, με μια πολιτική ειρήνης έξω από στρατιωτικούς συνασπισμούς.
εφημ. One Voice, 24/8/2025
