Δεν είναι η πρώτη φορά που η συγκεκριμένη ακροδεξιά αντιπολίτευση καταγγέλλει νοθεία. Το έκανε μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2004, του 2006, του 2013, του 2018, χωρίς όμως ποτέ να μπορέσει να αποδείξει τα καταγγελλόμενα. Μπόρεσε όμως να πετύχει να αναγνωριστεί ο Χουάν Γουαϊδό από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και άλλες δυτικές χώρες ως ο «πρόεδρος» της χώρας
Οι πρόσφατες προεδρικές εκλογές στη Βενεζουέλα έδωσαν τη νίκη με 52% στον Νικολάς Μαδούρο έναντι 43% του κύριου αντιπάλου του Εδμούντο Γκονσάλες, αλλά συνοδεύτηκαν από συντονισμένες καταγγελίες τόσο από το εσωτερικό της χώρας όσο και από το εξωτερικό περί εκλογικής νοθείας.
Η ακροδεξιά αντιπολίτευση -και αναφερόμαστε στον κύριο και μεγαλύτερο αντιπολιτευόμενο σχηματισμό, αφού στις πρόσφατες εκλογές συμμετείχαν συνολικά 10 υποψήφιοι από τους οποίους μόνο ο Εδμούντο Γκονσάλες δεν αποδέχεται το εκλογικό αποτέλεσμα- ξεκίνησε τις δημόσιες καταγγελίες της για επικείμενη νοθεία αρκετούς μήνες πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών.
Δεν είναι η πρώτη φορά που αυτή η συγκεκριμένη ακροδεξιά αντιπολίτευση καταγγέλλει νοθεία. Το έκανε μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2004, του 2006, του 2013, του 2018, χωρίς όμως ποτέ να μπορέσει να αποδείξει τα καταγγελλόμενα. Μπόρεσε όμως να πετύχει να αναγνωριστεί ο Χουάν Γουαϊδό από τις ΗΠΑ, την Ε.Ε. και άλλες δυτικές χώρες ως ο «πρόεδρος» της χώρας.
Μπορεί να έγινε νοθεία μέσω του εκλογικού συστήματος; Σύμφωνα με τον πρώην Αμερικανό πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ, η Βενεζουέλα διαθέτει το καλύτερο εκλογικό σύστημα στον κόσμο (1). Η ταυτοποίηση του ψηφοφόρου γίνεται με διπλό τρόπο, με την ταυτότητά του και το δακτυλικό του αποτύπωμα. Η χώρα έχει αναπτύξει ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα ψηφοφορίας με οθόνη αφής. Ο ψηφοφόρος πίσω από το παραβάν επιλέγει ηλεκτρονικά τον υποψήφιο της αρεσκείας του.
Το μηχάνημα εκτυπώνει απόδειξη της ψήφου του, ο ψηφοφόρος την παίρνει και τη ρίχνει σε κάλπη, έχοντας έτσι γίνει διπλή -ψηφιακή και έντυπη- καταγραφή της ψήφου του. Μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας σε κάθε εκλογικό τμήμα το μηχάνημα αθροίζει αυτόματα όλες τις ψήφους που έλαβε κάθε υποψήφιος και διαβιβάζει ψηφιακά το αποτέλεσμα στο Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο. Τα δεδομένα αυτά είναι δεόντως κρυπτογραφημένα και είναι αδύνατο να τροποποιηθούν ή να διαγραφούν. Σε κάθε εκλογικό τμήμα εξάγεται επίσης αυτόματα από το ηλεκτρονικό σύστημα το πρακτικό σε έντυπη μορφή, σε ειδικό χαρτί και με μοναδικό barcode.
Το πρακτικό εξάγεται τόσες φορές όσοι είναι και οι υποψήφιοι. Ολα τα αντίγραφα υπογράφονται -μεταξύ άλλων- και από τους μάρτυρες/εκπροσώπους των υποψηφίων και κάθε ένας από αυτούς λαμβάνει ένα έγκυρο και μοναδικό αντίγραφο. Τα ψηφιακά αποτελέσματα μπορούν στη συνέχεια να αντιπαραβληθούν με αυτά της κάλπης. Δεν έχουμε υπόψη μας εγκυρότερα και ασφαλέστερα εκλογικά συστήματα σε χώρες του δυτικού κόσμου.
Το Εθνικό Εκλογικό Συμβούλιο (Consejo Nacional Electoral - CNE), που είναι το μόνο -βάσει του Συντάγματος- αρμόδιο θεσμικό όργανο για την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, χαρακτηρίστηκε από την ακροδεξιά αντιπολίτευση ως φερέφωνο της κυβέρνησης. Μπορεί να είναι πράγματι έτσι; Το CNE αποτελείται από πέντε μέλη τα οποία δεν επιτρέπεται να συνδέονται με πολιτικά κόμματα.
Τρία από αυτά προτείνονται από τις ποικιλόμορφες εκφάνσεις της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα, ένα από τις σχολές νομικών και πολιτικών επιστημών των Πανεπιστημίων και ένα από ένα ανεξάρτητο σώμα που περιλαμβάνει κρατικές δομές υπέρ των πολιτών, όπως για παράδειγμα τον Συνήγορο του Πολίτη. Οι προτεινόμενοι διορίζονται ως μέλη του CNE μετά από συζήτηση και ψηφοφορία στην Εθνοσυνέλευση, όπου απαιτείται αυξημένη πλειοψηφία 2/3. Κατά την άποψη μας η διαδικασία ορισμού των μελών του CNE είναι ευρέως συμμετοχική, πολυεπίπεδη, απαιτεί συναινέσεις και δεν αφήνει εύκολα περιθώρια χαρακτηρισμού του CNE ως υποχείριου της κυβέρνησης.
Το βράδυ των εκλογών ο πρόεδρος του CNE ανακοίνωσε το εκλογικό αποτέλεσμα επί του 80% των ψηφισάντων και όχι επί του 100% λόγω κυβερνοεπιθέσεων που δέχτηκε το ηλεκτρονικό σύστημα μετάδοσης των αποτελεσμάτων. Η τεράστια κυβερνοεπίθεση υποβαθμίστηκε, αμφισβητήθηκε, θεωρήθηκε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να καλύψει την προαναγγελθείσα νοθεία. Ο εγνωσμένου επιστημονικού κύρους Βίκτορ Τεοκτίστο, εξωτερικός ελεγκτής του CNE, καθηγητής στο Τμήμα Πληροφορικής και Τεχνολογίας Πληροφοριών του Πανεπιστημίου Simón Bolívar, επιβεβαίωσε την κυβερνοεπίθεση (2). Ο γνωστός στη χώρα ακτιβιστής των ελεύθερων τεχνολογιών, Κένι Οσα, την επιβεβαίωσε και αυτός (3). Ακολούθησαν ρεπορτάζ σε πολλά εθνικά και διεθνή ηλεκτρονικά έντυπα (4), (5).
Η γνωστή στον χώρο της ασφάλειας υπολογιστικών συστημάτων αμερικανική εταιρεία NetScout δημοσίευσε έκθεση που δείχνει τις χιλιάδες κυβερνοεπιθέσεις που στις 29/7/2024 υπέστησαν οι τεχνολογικές κρατικές υποδομές της Βενεζουέλας (6). Λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορά μεταξύ ώρας Βενεζουέλας και ώρας Γκρίνουιτς, οι αναφορές του Νικολάς Μαδούρο και του προέδρου του CNE σε κυβερνοεπιθέσεις που εκδηλώθηκαν κατά το χρονικό διάστημα μετάδοσης των εκλογικών αποτελεσμάτων επαληθεύονται απόλυτα από την έκθεση.
Απαντώντας στις συνεχιζόμενες καταγγελίες της αντιπολίτευσης περί νοθείας ο Νικολάς Μαδούρο προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας (Tribunal Supremo de Justicia -TSJ) και ζήτησε αυτό να προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να ελέγξει την εκλογική διαδικασία και το ανακοινωμένο εκλογικό αποτέλεσμα. Η ακροδεξιά αντιπολίτευση χαρακτήρισε και το TSJ ως κυβερνητικό όργανο. Η διαδικασία επιλογής των δικαστών του TSJ είναι επίσης συμμετοχική και πολυεπίπεδη και δεν επιτρέπει την εύκολη τεκμηρίωση του ισχυρισμού της αντιπολίτευσης.
Σε πρώτο χρόνο η Εθνοσυνέλευση επιλέγει 11 βουλευτές, οι οποίοι συμπληρώνονται από 10 μέλη-εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών. Η 21μελής αυτή επιτροπή κάνει μια πρώτη προεπιλογή των υποψήφιων μελών του TSJ. Ακολουθεί μια δεύτερη προεπιλογή από άλλο συλλογικό όργανο δομών των πολιτών, για να ακολουθήσει η τελική επιλογή από την Εθνοσυνέλευση με αυξημένη πλειοψηφία 2/3.
Η ακροδεξιά αντιπολίτευση από το μεσημέρι της ημέρας των εκλογών διακήρυττε τη νίκη της και λίγες μέρες αργότερα δημοσιοποίησε στον ιστότοπό της πρακτικά εκλογικών τμημάτων. Ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Χόρχε Ροδρίγκες παρέθεσε πληθώρα παραδειγμάτων από τα εν λόγω πρακτικά, όπου λανθασμένα ή ελλείποντα στοιχεία αποδεικνύουν τη μη εγκυρότητά τους (7). Την ίδια με τον Χόρχε Ροδρίγκες άποψη έχει και ο Ισπανός πρώην αντιπρόεδρος και πρώην επικεφαλής των Podemos, Πάμπλο Ιγκλέσιας, ο οποίος με ανάρτησή του στο Χ αμφισβητεί την εγκυρότητα των πρακτικών που δημοσίευσε η αντιπολίτευση (8).
Το TSJ κάλεσε όλους τους υποψήφιους σε ακρόαση και ζήτησε να καταθέσουν τα πρακτικά που έχουν οι συνδυασμοί τους. Στις μέχρι τώρα δύο ακροάσεις ο υποψήφιος της ακροδεξιάς αντιπολίτευσης, Eδμούντο Γκονσάλες, δεν παρουσιάστηκε. Από το Μαϊάμι, όπου εδρεύει η ακροδεξιά αντιπολίτευση, σε ανακοίνωση που προσυπογράφουν ο ίδιος και η Μαρία Κορίνα Ματσάδο -ουσιαστική επικεφαλής της ακροδεξιάς αντιπολίτευσης, η οποία σε ζωντανή τηλεοπτική εκπομπή έχει καλέσει τις ΗΠΑ σε στρατιωτική επέμβαση εναντίον της χώρας της- αυτοανακηρύχθηκε ως ο νικητής των εκλογών, καλώντας παράλληλα τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας σε αποκατάσταση της -κατά την άποψή τους- λαϊκής βούλησης, δηλ. καλώντας ουσιαστικά τον στρατό σε πραξικόπημα.
Οι ΗΠΑ έσπευσαν αμέσως να αναγνωρίσουν τον Γκονσάλες ως νικητή των εκλογών, το ίδιο και οι κυβερνήσεις φιλικών προς τις ΗΠΑ χωρών της περιοχής, ενώ ο εισαγγελέας του Καράκας διέταξε έρευνα κατά των Γκονσάλες και Ματσάδο για διερεύνηση σοβαρών αδικημάτων, όπως πρόσκληση σε πραξικόπημα, διάδοση ψευδών ειδήσεων κ.λπ.
Συμπερασματικά, έχουμε ένα αδιάβλητο εκλογικό σύστημα, έχουμε μια αναμφισβήτητη τεράστια κυβερνοεπίθεση κατά τη διάρκεια της μετάδοσης των εκλογικών αποτελεσμάτων με το εύλογο ερώτημα «ποιος ευνοείται;», έχουμε συνταγματικά προβλεπόμενες διαδικασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη από τη μεριά θεσμικών οργάνων της χώρας, είμαστε σε αναμονή τόσο της ανακοίνωσης των αναλυτικών αποτελεσμάτων και των πρακτικών όλων των εκλογικών τμημάτων από το CNE, όσο και της τελικής ετυμηγορίας του TSJ μέσα στα προβλεπόμενα χρονικά όρια.
Η σπουδή των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν ως νικητή τον Εδμούντο Γκονσάλες δεν μας εκπλήσσει. Μας εκπλήσσει η αστοχία των προέδρων της Βραζιλίας και της Κολομβίας, Λούλα και Πέτρο αντίστοιχα, οι οποίοι μέμφονται το CNE για τη μέχρι σήμερα μη δημοσιοποίηση των πρακτικών ανά εκλογικό τμήμα, αγνοώντας τα προβλήματα που δημιούργησε η κυβερνοεπίθεση, αλλά και ότι το συνταγματικά προβλεπόμενο χρονικό διάστημα για τη δημοσιοποίησή τους είναι 30 ημέρες. Η έλλειψη κάθε σοβαρού στοιχείου από πλευράς ακροδεξιάς αντιπολίτευσης για τεκμηρίωση της καταγγελίας της περί εκλογικής νοθείας, αλλά και -κυρίως- ο σεβασμός στην ανεξαρτησία και κυριαρχία της χώρας επιβάλλουν -το λιγότερο- αναμονή των τελικών ανακοινώσεων του CNE και του TSJ.
1) https://venezuelanalysis.com/news/7272/
2) https://noticiaslatam.lat/20240730/lo-que-se-sabe-del-apagon-electoral-que-pretendia-sumir-en-el-caos-a-venezuela-1156490419.html
3) https://www.eluniversal.com/venezuela/188428/kenny-ossa-sobre-el-ciberataque-del-28-de-julio-en-venezuela-esta-entre-los-mas-grandes-de-la-del
4) https://venezuelanalysis.com/analysis/cybersecurity-expert-on-fraud-claims-and-voting-safeguards-in-venezuelas-presidential-election/
5) https://mronline.org/2024/08/06/cyber-warfare-is-at-the-center-of-the-new-coup-attempt-against-venezuela/
6) https://www.netscout.com/blog/asert/venezuelas-election-seen-cyberspace
7) https://www.globovision.com/nacional/25348/jorge-rodriguez-denuncia-falsedad-de-actas-presentadas-por-la-oposicion-venezolana
8) https://venezuela-news.com/pablo-iglesias-denuncia-manipulacion-actas-28-julio-publicadas-oposicion-venezolana/
