Φίλες και φίλοι, συναγωνιστές και συναγωνίστριες, συντρόφισσες και σύντροφοι, αγαπητοί πρέσβεις της Κούβας και της Βενεζουέλας. Στη σημερινή τόσο σημαντική εκδήλωση δηλώνουμε όλοι απερίφραστα, χωρίς ναι μεν αλλά, χωρίς ίσες αποστάσεις, δίχως αντιεπιστημονικές θεωρήσεις, μη επιζητώντας ιδεολογικές καθαρότητες, την αλληλεγγύη μας στον λαό της Βενεζουέλας και της Κούβας και στις κυβερνήσεις τους και καταδικάζουμε με όλη τη δύναμη της φωνής μας τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και τον τρόπο που για χρόνια τώρα παρεμβαίνει στα εσωτερικά των δύο χωρών.
Καταδικάζουμε παράλληλα τα ειδεχθή εγκλήματα που συντελούνται στη Γάζα με τη στήριξη ή ανοχή Ευρωπαίων και Αμερικανών, τον εγκληματία πολέμου Νετανιάχου και την πρώτη γενοκτονία του 21ου αιώνα που δεν μπορεί παρά να μας θυμίζει την «Τελική Λύση» που εμπνεύστηκαν οι ναζί. Είμαστε βαθιά συγκινημένοι με την αντίσταση του ηρωικού λαού της Παλαιστίνης, συμπάσχουμε με το δράμα του, είμαστε στο πλευρό του και αντλούμε αισιοδοξία από το παγκόσμιο κύμα αλληλεγγύης που ξεδιπλώνεται σε όλο τον κόσμο.
Στη παρέμβασή μου θα επιχειρήσω να θέσω μερικές ιστορικές, ιδεολογικές και πολιτικές πλευρές σε σχέση με την έννοια της αποικιοκρατίας, τον ρόλο του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, τον κίνδυνο της Μαύρης Διεθνούς και την ανάγκη απάντησης από τους λαούς.
Η αποικιοκρατία διήρκησε μία μακρά περίοδο, από τον 15ο αιώνα ως και τις αρχές του 20ου. Υπήρξε μία απάνθρωπη πολιτική με ρατσιστικά χαρακτηριστικά μέσω της οποίας επιδιώχθηκε η συσσώρευση πλούτου από τους πλουτοπαραγωγικές πηγές των αποικιοκρατούμενων χωρών, η στυγνή εκμετάλλευση ενός φθηνού εργατικού δυναμικού και η επιβολή πολιτισμικών προτύπων της Δύσης δια της βίας. Η έννοια του κοινωνικού δαρβινισμού έφτασε στο απόγειό της και εργαλειοποιήθηκε προκειμένου να δικαιολογήσει τα αίσχη των αποικιοκρατών. Ο Τζον Στιούαρτ Μιλ, για παράδειγμα, στο έργο του «Η Αποικιοκρατία στους σύγχρονους λαούς», το 1891 έγραφε: «Σύμφωνα με τη σημερινή κατάσταση του κόσμου, η δημιουργία αποικιών αποτελεί την καλύτερη επιχείρηση για την επένδυση των κεφαλαίων μίας γριάς και πλούσιας χώρας. Η αποικιοκρατία είναι η επεκτατική δύναμη ενός λαού, ισχύς της αναπαραγωγής του, η διασπορά και ο πολλαπλασιασμός του στους ορίζοντες. Είναι η υποταγή του κόσμου ή ενός μεγάλου μέρους του κόσμου στη γλώσσα του, στις ιδέες του, στους νόμους του. Ένας λαός που δημιουργεί αποικίες είναι ο λαός που δημιουργεί τις βάσεις για το μεγαλείο του μέλλοντός του, για τη μελλοντική του ανωτερότητα και υπεροχή […] Δεν μπορούμε λοιπόν να μη δούμε την αποικιοκρατία σαν ένα από τα καθήκοντα που επιβάλλονται στα πολιτισμένα κράτη».
Τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν υπήρξαν αναρίθμητα. Ίσως το πιο αποτρόπαιο όλων ήταν αυτό που αφορά το Κονγκό στο οποίο ο Βέλγος βασιλιάς Λεοπόλδος ο Β΄ έκοβε τα χέρια των ιθαγενών προκειμένου να παραδειγματιστούν οι υπόλοιποι και να ακολουθήσουν τους ρυθμούς εργασίας που επέβαλλαν οι Βέλγοι στη συλλογή καουτσούκ. Επί των ημερών του ακρωτηριάστηκαν και θανατώθηκαν πάνω από 10 εκατομμύρια Αφρικανοί. Τα πολιτικά χαρακτηριστικά της αποικιοκρατίας ήταν α) η απευθείας αποικιακή διοίκηση ή η τοποθέτηση κυβερνήσεων-μαριονετών, β) η χρήση βίας χωρίς κανένα φραγμό στους ντόπιους πληθυσμούς και γ) η μαζική εγκατάσταση Ευρωπαίων εποίκων που ήλεγχαν σημαντικά τμήματα της οικονομίας.
Τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που αναπτύχθηκαν ήταν αυτά που έβαλαν τέλος στο φαινόμενο της αποικιοκρατίας με αιματηρούς αγώνες αλλά αυτό δεν σήμαινε ότι αυτή δεν συνεχίστηκε με άλλη μορφή. Παρά το γεγονός ότι η άμεση πολιτική και οικονομική παρέμβαση των ιμπεριαλιστών εξαλείφθηκε έστω και τυπικά, κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα σημειώθηκαν εντονότατα φαινόμενα νεοαποικιοκρατίας που έθεταν επί τάπητος το ζήτημα της πολιτικής, οικονομικής, πολιτισμικής, στρατιωτικής, τεχνολογικής και διπλωματικής εξάρτησης. Τα νέα φαινόμενα αποικιοκρατίας περιγράφανε και περιγράφουνε τις σχέσεις ισχύος ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές, εξαρτημένες και μισοεξαρτημένες χώρες στο σύστημα του ιμπεριαλισμού που ανέτειλε προς τα τέλη του 19ου αιώνα και διατηρείται μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα, στην πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας και στην τρέχουσα συγκυρία αυτά τα φαινόμενα τα βιώσαμε και τα βιώνουμε πολύ καλά μέσω της μεταφοράς της υπεραξίας, της καταλήστευσης του δημόσιου πλούτου που εντάθηκε με τα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις και προσιδιάζουν στις πολιτικές που εφαρμόστηκαν στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, στην επιβολή πολιτικών που υπαγορεύονται πότε από τις ΗΠΑ, πότε από την ΕΕ. Απομεινάρια της παλιάς αποικιοκρατικής πολιτικής έχουμε και σε χώρες της Αφρικής. Για παράδειγμα, η Γαλλία κάτω από τον ψευδεπίγραφο τίτλο «διμερείς συμφωνίες συνεργασίας» επιβάλλει ακόμη ένα φόρο αποαποικιοποίησης σε πρώην αποικίες της. Πρόκειται για ένα φόρο που επιβλήθηκε τη δεκαετία του 1960 και με βάση τον οποίο οι πρώην αποικίες υποχρεώνονται να πληρώνουν στη Γαλλία χρηματικά ποσά ως αντιστάθμισμα για τις γαλλικές εταιρείες την περίοδο της αποικιοκρατίας. Η εκμετάλλευση των χωρών της Αφρικής από ξένες πολυεθνικές εξακολουθεί και σήμερα και αφορά τα κοιτάσματα ουρανίου του Νίγηρα, την παραγωγή κακάο και καφέ της Ακτής Ελεφαντοστού, το πετρέλαιο και την ξυλεία της Γκαμπόν, τα ορυκτά του Καμερούν κ.ά.. Παράλληλα, πολλές χώρες του λεγόμενου τρίτου κόσμου λειτουργούν ως σκουπιδότοποι της Δύσης. Στη Γκάνα, στη Νιγηρία, στην Ακτή Ελεφαντοστού, στην Ινδία, στο Πακιστάν, στο Μπαγκλαντές, στην Ινδονησία, στις Φιλιππίνες, στη Μαλαισία στέλνουν τα τοξικά βιομηχανικά, ιατρικά, πλαστικά, ηλεκτρονικά απόβλητα οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Βρετανία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, επηρεάζοντας τη ζωή και την υγεία των ανθρώπων που ζουν στους χώρους απόθεσης.
Ασφαλώς, η παρέμβαση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη Λατινική Αμερική είναι επίσης χαρακτηριστική για τα φαινόμενα αποικιοκρατίας. Οι ΗΠΑ είτε στήριξαν δικτατορίες είτε οργάνωσαν πραξικοπήματα στο Μεξικό, στην Ονδούρα, στην Κούβα, στη Νικαράγουα, στη Δομινικανή Δημοκρατία, στην Αϊτή, στη Βραζιλία, στην Ουρουγουάη, στην Παραγουάη, στη Βολιβία, στον Παναμά, στη Χιλή, στο Περού, στη Γουατεμάλα, στην Αργεντινή. Στη Βενεζουέλα επί προεδρίας Τσάβες αναβίωσε και ο αποικιοκρατικός ρατσισμός, αφού η εγχώρια ολιγαρχία, η αντιπολίτευση και τα ΜΜΕ που ελέγχονταν από την ολιγαρχία αποκαλούσαν τον πρόεδρο Τσάβες, λόγω της καταγωγής του, πίθηκο ή negro. Στην παρούσα φάση η επικήρυξη του προέδρου Μαδούρο με 50 εκατομμύρια δολάρια, οι γελοίες κατηγορίες, κατασκευασμένες στα υπόγεια της CIA, και οι στρατιωτικές απειλές είναι σαφές ότι έχουν τρεις στοχεύσεις: α) τον έλεγχο των πετρελαίων της χώρας από τις ΗΠΑ αφού η Βενεζουέλα είναι η 1η παραγωγός πετρελαίου στη Νότια Αμερική ενώ διαθέτει και τεράστια αποθέματα, β) την ανατροπή μιας κυβέρνησης που ακολουθεί μία πολιτική στο εσωτερικό της μη αρεστή στις ΗΠΑ και γ) το σπάσιμο της σχέσης που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στη Βενεζουέλα, την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν και φυσικά την Κούβα.
Υπάρχει, ωστόσο, και ένας τέταρτος παράγοντας και έχει να κάνει με τη δυναμική της αμερικανικής οικονομίας. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ επί του παγκόσμιου ΑΕΠ έφτανε μεταπολεμικά περίπου το 40% ενώ σήμερα είναι κοντά στο 20%, επομένως έχει μειωθεί στο μισό. Ακριβώς για αυτό και ο Τραμπ, αγωνιωδώς θέτει το ερώτημα της αποβιομηχάνισης της χώρας και της ανάγκης μείωσης των αμερικανικών εξόδων στο ΝΑΤΟ. Ακριβώς για αυτό προσεγγίζει τη Ρωσία προκειμένου να σπάσει το συσσωμάτωμα των BRICS. Αντιλαμβάνεται πλήρως ότι ο μεγάλος εχθρός είναι η Κίνα, κάτι που είχε διατυπώσει έγκαιρα και πριν εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ, στο βιβλίο του ΑΜΕΡΙΚΗ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΞΑΝΑ. Από την άλλη το ποσοστό του ΑΕΠ της Κίνας επί του παγκόσμιου ήταν το 1960 μόλις το 4% ενώ σήμερα προσεγγίζει το 20%. Οι τάσεις, τόσο για την αμερικανική όσο και για την κινεζική οικονομία, δεν φαίνεται να είναι αντιστρέψιμες. Με αυτό το δεδομένο και με το δεδομένο ότι οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι η πρώτη παγκόσμια στρατιωτική δύναμη διαθέτοντας πάνω από 800 βάσεις σε όλο τον κόσμο, τον μεγαλύτερο αριθμό αεροπλανοφόρων και ελικοπτεροφόρων (διαθέτει 20 από τα 51 που υπάρχουν παγκόσμια) κ.λπ., δεν πρόκειται επ ουδενί να παραδώσουν αμαχητί την πρωτοκαθεδρία τους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα επιδίδονται είτε σε περιφερειακές συρράξεις είτε ότι η ανθρωπότητα θα γνωρίσει ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.
Τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο που διανύουμε τολμώ να πω ότι ο καπιταλισμός τείνει να επιστρέψει σε μία καθαρόαιμη αποικιοκρατία, αυτήν δηλαδή του 19ου αιώνα αφήνοντας πίσω τη νεοαποικοκρατία, τουλάχιστον σε επίπεδο προθέσεων. Γιατί τι άλλο ήταν η επιχείρηση των ΗΠΑ να επιβάλλουν τον άγνωστο μέχρι τότε Γουαϊδό, ένα πολιτικό κλόουν τύπου Ζελένσκι, στη Βενεζουέλα; Τι άλλο ήταν η εκδίωξη του εκλεγμένου Γιανουκόβιτς στην Ουκρανία μέσω πραξικοπηματικών πρακτικών υπό τους σχεδιασμούς και την καθοδήγηση των Αμερικανών; Τι άλλο είναι η διείσδυση του ΔΝΤ στην Ευρώπη; Τι άλλο είναι η επιδίωξη του Τραμπ να μετατρέψει τη Γάζα σε τουριστικό θέρετρο αφού πρώτα θα έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο τάφο; Συγχρόνως, σήμερα ο ιμπεριαλισμός και ο παγκόσμιος καπιταλισμός παίρνει την πιο αποτρόπαια μορφή του. Πολιτικά, αποκτά ακροδεξιά και νεοφασιστικά χαρακτηριστικά. Ακροδεξιά, νεοφασιστικά και νεοναζιστικά κόμματα είτε ηγούνται κυβερνήσεων, είτε αποτελούν κυβερνητικούς εταίρους, είτε προαλείφονται για την εξουσία έχοντας διακριτή δύναμη. Η ακροδεξιά συμπλέκεται με τον ιμπεριαλισμό, τα φαινόμενα αποικιοκρατίας και τον νεοφιλελευθερισμό. Τα αίτια αυτών των πολιτικών επιλογών εντοπίζονται στην αδυναμία υπέρβασης της οικονομικής κρίσης και ανταγωνισμού με την Κίνα, στην πολιτική πρόληψης των κοινωνικών εκρήξεων και στην ήττα του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Όλα αυτά δεν χτυπάνε απλώς και μόνο ένα καμπανάκι κινδύνου για τους λαούς. Πρόκειται για τους εκκωφαντικούς ήχους μιας τεράστιας καμπάνας που αν την αγνοήσουμε τότε η, κατά Γκράμσι, εποχή των τεράτων θα είναι μία ζοφερή πραγματικότητα. Σήμερα, λοιπόν, κόμματα, οργανώσεις, συνδικάτα, φοιτητικοί σύλλογοι, συλλογικότητες της γειτονιάς, διανοούμενοι, καλλιτέχνες και κάθε τίμιος άνθρωπος καλούνται να συμπήξουν ένα παλλαϊκό μέτωπο αποκάλυψης των αιτιών αυτού που ζούμε και κυρίως αντίστασης στον δρόμο και σε κάθε χώρο που υπάρχουν εργαζόμενοι και νεολαία.
Η Κούβα, η Βενεζουέλα, η Παλαιστίνη δεν είναι μόνες. Είμαστε αταλάντευτα δίπλα τους. Δεν ευχόμαστε μεταφυσικά τη νίκη τους. Θα κάνουμε στην πράξη ό,τι περνά από το χέρι μας για να βγουν νικήτριες. Και θα βγουν νικήτριες γιατί όπως ειπώθηκε σε μια συγκλονιστική περιγραφή του Έλληνα γιατρού χειρουργού Γεωργαλά που έμεινε για ένα μήνα στη Γάζα, τα παιδιά των οποίων περιποιείτο τα τραύματα ΔΕΝ ΕΚΛΑΙΓΑΝ! Γιατί αυτή τη στιγμή στη Βενεζουέλα υπάρχουν 4 εκατομμύρια εξοπλισμένοι λαϊκοί πολιτοφύλακες ΕΤΟΙΜΟΙ ΝΑ ΑΝΑΦΩΝΗΣΟΥΝ «PATRIA O MUERTE»! Γιατί η Κούβα έχει αντέξει έναν απάνθρωπο οικονομικό εμπάργκο εδώ και 65 χρόνια. Γιατί όπως είπε ο Τσε:
«Όλη μας η δράση είναι μια πολεμική κραυγή ενάντια στον ιμπεριαλισμό και ένα σάλπισμα για την ενότητα των λαών ενάντια στον μεγάλο εχθρό του ανθρώπινου γένους: τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Οπουδήποτε κι αν μας αιφνιδιάσει ο θάνατος, τον καλωσορίζουμε, αρκεί αυτή η πολεμική μας κραυγή να έχει βρει άξιο αποδέκτη και άλλο χέρι να απλωθεί να αδράξει το όπλο μας και άλλοι άνθρωποι να έρθουν να συνοδέψουν τα μοιρολόγια με τις ριπές των αυτόματων και με νέες κραυγές πολέμου και νίκης».
